James F. Masterson, M.D.
KENDİLİK
Bu yaklaşımın anahtar kavramlarından biri olan Kendilik kendi gelişimine, kendi kapasiteleri veya işlevleri ve kendi patolojisine sahiptir.
“Kendilik” terimi o kadar çok kuramcı tarafından kullanıldı ki bu terimi benim ne şekilde kullandığıma dair bir açıklama yapmak şart oldu. Bu terimi önce klinik açıdan, daha sonra intrapsişik nesne ilişkileri perspektifinden, daha sonra da kapasiteleri ve egoyla ilişkisi açısından açıklayacağım.
Kendilik gelişimi bağlanma kuramını, nörobiyolojik beyin araştırmalarını ve nesne ilişkileri kuramını bir araya getirecek şekilde detaylı olarak tanımlanacaktır. Bağlanma kuramı annenin afekt düzenleme işlevinin genetik etkilerin ifade edilmesine nasıl aracılık ettiğini ve daha sonra kendiliğin merkezi haline gelecek olan orbital prefrontal korteksteki nöronların gelişimi ve birbirine bağlanması için hayati önem taşıyan çevresel desteği nasıl sağladığını anlatır; kendilik de ileride bireyin afektini ve afektif ilişkilerini düzenleyecektir. Bağlanma kuramı ayrıca bu afektif etkileşimlerin birbirlerine entegre olarak kendiliğin intrapsişik yapısını nasıl oluşturduklarını da açıklar.
Nörobiyolojik beyin araştırmaları kendiliğin altında yatan sinirsel yapıları tanımlar. Nesne ilişkileri kuramıysa hem bağlanma kuramını hem de nörobiyolojiyi birbirine entegre ederek yapıların psikolojik olarak nasıl ifade bulduklarını ve tedavide bunlara ne şekilde yaklaşmak gerektiğini izah eder.
GERÇEK KENDİLİK: KLİNİK
Kendilik imgesi bireyin belli bir zaman veya belli bir durumda kendisi hakkında sahip olduğu imgedir. Bu imge kişinin vücuduyla ilgili imgesi ve o belirli anda içinde bulunduğu durumla ilgili zihinsel tasarımından oluşur. Kendilik imgesi bilinçli veya bilinçsiz, gerçekçi veya çarpıtılmış olabilir.
Kendilik imgesinden daha kalıcı bir şema olan kendilik tasarımı, ego tarafından bireyin farklı zamanlarda benimsediği çeşitli gerçekçi ve çarpıtılmış kendilik imgeleri kullanılarak oluşturulur. Kendilik tasarımı kişinin kendisiyle ilgili oluşturduğu bilinçli veya bilinçsiz algıdır ve uykuda ya da aktif olabilir.
Üst (supraordinate) kendilik organizasyonu öznel bir deneyimin birden fazla kendilik tasarımı ile organize edilebilmesine işaret eder; belli bir deneyimdeki “ben”, bir başka deneyimdeki “ben”le aynı olmayabilir. Bu terim çeşitli alt kendilik imgeleri ve tasarımlarının organizasyonu ve örüntülenmesi için kullanılmaktadır. Bu terim onları birbirine bağlar, aralarında bir süreklilik olmasını sağlar ve bir birlik ve bütünlük algısı verir. Kişilik bozukluklarında patolojik olarak hasara uğramış kapasitelerden biri de budur.
GERÇEK KENDİLİK: BİR İNTRAPSİŞİK NESNE İLİŞKİLERİ PERSPEKTİFİ
Gerçek kendilik intrapsişik kendilik imgelerinin toplamından ve bununla bağlantılı nesne ilişkilerinden müteşekkildir. “Gerçek” sözcüğü sağlıklı, normal, hem fantazi hem de bilinçaltından girdiler (input) mevcut olmasına rağmen çok önemli bir bilinçli gerçeklik öğesini de içeren kendilik anlamına gelir.
Gerçek, sağlıklı kendiliğin iki işlevi vardır: kendilik ifadesi için duygusal bir araç olmak ve gerçeklik görevlerinde ustalaşma yoluyla özsaygının muhafaza edilmesi.
Neden Winnicott’un “hakiki kendilik (true self)” terimi yerine “gerçek kendilik” terimini kullanıyoruz? Winnicott’un öncü çalışmaları modern gelişimsel çalışmalardan evvel yapılmıştır ve Freud’un kendiliğin iki parçadan oluştuğu fikirleri üzerine dayalıdır: içgüdülere dayalı parça “hakiki” olan, çevreye veya dış dünyaya bağlı olansa sahte olandı. Gelişimsel araştırmalar bunun hatalı bir ayırım olduğunu gösterdi çünkü kendiliğin önemli bir parçasının ilk yıllarda anneyle yaşanan etkileşimlerin dış dünyayla yaşanan etkileşimlerle birlikte içselleştirilip entegre edilerek oluşturulduğu ortaya çıkarıldı; kendiliğin bu şekilde oluşan parçasına bunu takiben hem libidinal, hem de saldırgan itkiler eklenir.
“Gerçek kendilik” terimi Kendilik Bozuklukları kapsamındaki sahte kendilikle keskin bir zıtlık arz eder. Sahte kendilik algısı gerçekliğe değil fantaziye dayalıdır ve özsaygıyı gerçeklik konusunda ustalaşmak yoluyla değil, acı verici afektlere karşı savunma yapma yoluyla muhafaza eder.
Gerçek kendilik hem alt kendilik tasarımlarından hem de onların üzerine çıkan üst organizasyonlardan oluşur. Bu gerçek kendiliğin kendine özgü bir gelişimi, kapasiteleri, işlevleri ve kendi psikopatolojisi vardır. Devamını okuyun